Henriette Roland Holst
Henri?tte Roland Holst @@Henri?tte Goverdina Anna van der Schalk (1869-1952) werd op 24 december 1869?als oudste dochter van een notaris in Noordwijk geboren. Het milieu waarin ze opgroeide kan omschreven worden als gegoed burgerlijk. Haar godsdienstige opvoeding, in vrijzinnig protestantse geest, lag in handen van gouvernantes. Henri?tte bezocht een kostschool in Arnhem en werd na deze, door haar als vervelend ervaren tijd, aangenomen als lid van de Remonstrantse kerk.@@@@In 1889 keerde zij na een kort verblijf in het buitenland naar Noordwijk terug. Ze?hield?zich in die tijd actief met literatuur bezig. Haar belangstelling ging sterk uit naar de idee?n van de ?Nieuwe Gids?, het door de Tachtigers (onder wie Franc van der Goes en Federik van Eeden) opgerichte tijdschrift voor literatuur, kunst, wetenschap en filosofie. De ‘Nieuwe Gids’ publiceerde haar eerste gedichten.@@Op 23-jarige leeftijd ontmoette ze de schilder Richard Roland Holst, met wie ze drie jaar later in het huwelijk?trad. In dezelfde tijd ontmoette ze ook Herman Gorter, die een belangrijke vriend werd.@@?@@In 1895 begon ze interesse te tonen voor het opkomend socialisme. Aanvankelijk werd ze sterk be?nvloed door het utopisch socialisme van de Engelsman William Morris, maar?nadat ze de geschriften van Marx had bestudeerd, voelde ze zich meer aangetrokken tot diens theorie van het wetenschappelijk socialisme.@@?In 1897 trad ze samen met haar man en Gorter toe tot de SDAP. Daarmee?startte een druk politiek leven.?Henri?tte zat?in de redactie van de ?Nieuwe Tijd?, het in 1896 door Van der Goes opgerichte sociaal-democratische maandblad dat de theorie van het orthodox-marxisme aanhing. Het revisionisme kreeg in de SDAP, ook bij de door haar aanvankelijk zo bewonderde grote leider Troelstra, echter de overhand. Uiteindelijk?leidden de meningsverschillen in 1909?tot de afscheiding van de orthodox-marxisten: de Tribunegroep. Henri?tte Roland Holst bleef de SDAP vooralsnog trouw. Dit leidde tot een zeer pijnlijke breuk in de kameraadschap met Gorter. De jonge marxisten rond het tijdschrift ?De Tribune? riepen?de ?Sociaal-Democratische Partij? (SDP), de voorloper van de ?Communistische Partij Holland? (CPH), in het leven. E?n van de allereerste leden is Gorter.@@Henri?tte, die niet direct uit een socia-listisch milieu afkomstig was, moest hetnatuurlijk zwaar ontgelden, getuige ditkrantenknipsel.@@De loyaliteit van Henri?tte tegenover de sociaal-democraten was nog te groot om eveneens uit de partij te stappen. Pas in 1911 zag zij de uitzichtloosheid van haar positie binnen de SDAP in en bedankte ze als lid. Teleurgesteld door de ?ellendige partijsfeer? nam ze voorlopig afscheid van de praktische politiek.@@?@@Vier jaar later, in 1915, was ze ??n van de oprichters van het ?Revolutionair Socialistisch Verbond? (RSV) en trad ze toe tot de redactie van het verbondsorgaan ?De Internationale?. In september van hetzelfde jaar nam ze deel aan de conferentie van Zimmerwald (nabij Bern, Zwitserland).?Op deze conferentie werd door vooraanstaande socialisten, zoals Lenin en Trotzki, een manifest?tegen de oorlog opgesteld.@@?@@In 1916 vond er een politieke toenadering plaats tussen RSV en SDP, die uiteindelijk?leidde tot de oprichting van de CPH. Zes jaar lang?maakte Henri?tte Roland Holst deel uit van deze partij, al was haar jubelstemming over het communisme na de Russische Revolutie?van?korte duur. De verbanning van Trotzki was uiteindelijk de doorslaggevende factor in haar breuk?met de communistische partij@@?@@Vervolgens brak een nieuwe fase aan waarin ze onder invloed van de Zwitser Leonard Ragaz en Tolstoj de idee?n van het religieus socialisme ging herwaarderen. Ook Gandhi, wiens geweldloze strijd ze zeer bewonderde, maakte steeds meer indruk op haar.@@?@@Tijdens de Duitse bezetting was Roland Holst een der eerste dichteressen uit de illegaliteit. Ze was met name was ze actief in de zogenaamde Vonkgroep. Na de oorlog bleef ze actief in de linkse en religieus-socialistische beweging, onder andere in het uit de Vonk voortgekomen blad ?de Vlam?.@@Op 28 november 1952 overleed Henri?tte Roland Holst in een rusthuis te Amsterdam.@@