Burgerlijke ongehoorzaamheid
Burgerlijke ongehoorzaamheid@@In 1849 schreef Herny David Thoreau de brochure ‘On the Duty of Civil Disobedience’ (over de plicht tot burgerlijke ongehoorzaamheid). De brochure is van grote invloed geweest op het denken van onder andere Mahatma Gandhi en Martin Luther King alsmede bewegingen van dienstweigeraars.@@Burgerlijke ongehoorzaamheid wordt in het algemeen gedefinieerd als: ?Een in beginsel geweldloze, welbewuste wetsovertreding, in alle openheid gericht op het wijzigen van een bepaalde, wettelijke regeling of een door de overheid gevoerd beleid.?De rechtsorde wordt meestal beschouwd als een groot goed. De meeste mensen houden?zich?derhalve aan de wet. Toch zijn er situaties denkbaar waarin mensen ervoor kiezen om bepaalde wetten heel bewust te overtreden. Niet uit persoonlijk gewin of puur eigenbelang, maar omdat die wetten dermate onrechtvaardig zijn of in de bewuste situatie een?onrechtvaardige uitwerking hebben en?dat ze vanuit hun geweten niet anders kunnen. Met de wetsovertreding wil men de discussie over de betreffende wet, of het betreffende beleid, bevorderen, teneinde een verandering hiervan te bewerkstelligen. In dit geval?spreekt?men?van burgerlijke ongehoorzaamheid.Van verwerping van de bestaande rechtsorde is bij burgerlijke ongehoorzaamheid?geen sprake, het gaat om partieel verzet.?De bestaande rechtsorde wordt bij burgerlijke ongehoorzaamheid dus in principe gerespecteerd, ondersteund en meegedragen. Legaliteit (overeenkomstig de wet) en legitimiteit (overeenkomstig het recht) wijken naar de mening van?de betrokkenen?slechts op een onderdeel uiteen. En alleen op dat punt wordt gehoorzaamheid aan de rechtsorde geweigerd. Men is namelijk van mening dat de politiek of wet waartegen men actie voert in strijd is met de basisregels en ?principes die aan de samenleving?ten grondslag liggen.@@Volgens heersende opvattingen wordt burgerlijke ongehoorzaamheid aanvaardbaar geacht in de gevallen waarin: @@- de overheid zelf zich aan illegale praktijken bezondigt@@@@- de overheid immorele activiteiten pleegt, in strijd met de menselijke waardigheid of met de eerbied voor het leven@@@@- de overheid niet of slecht luistert, of zich onredelijk, arrogant of tyranniek betoont.@@Recente voorbeelden in Nederland zijn de weigering van diverse Gemeentes en de oproep van de Raad van Kerken, om aan de uitvoering van het asielbeleid van de regering mee te werken.@@